Ιατρικός Σύλλογος Κέρκυρας

Συνοπτικά

Η λαπαροσκόπηση είναι ελάχιστα επεμβατική και συνεπώς λιγότερο επώδυνη χειρουργική τεχνική ή οποία επιτρέπει τη διενέργεια του μεγαλύτερου ποσοστού των χειρουργικών επεμβάσεων της κοιλίας. Στη θέση μεγάλων τομών για συγκεκριμένες επεμβάσεις, ο χειρουργός κάνει μικρές τομές και εισάγει μικρής διαμέτρου εργαλεία και μία κάμερα στην κοιλία, ούτως ώστε να έχει καλύτερη εικόνα των εσωτερικών οργάνων, να μπορεί να διορθώσει βλάβες ή να αφαιρέσει ιστούς.

Στα πρώιμα στάδια της τεχνικής η λαπαροσκόπηση , η οποία κάποιες φορές αναφέρεται και ως χειρουργική δια κλειδαρότρυπας, χρησιμοποιήθηκε για διαγνωστικούς σκοπούς λόγω της μεγαλύτερης ευκρίνειας που προσφέρει η χρήση της κάμερας ( μεγέθυνση μέχρι και 20 φορές). Οι πρώτες επεμβάσεις αφορούσαν γυναικολογικές νόσους όπως την απολίνωση των σαλπίγγων. Από τότε η τεχνική έχει εξελιχτεί πάρα πολύ και πλέον επιτρέπει τη διενέργεια του μεγαλύτερου ποσοστού των κοιλιακών επεμβάσεων είτε αυτές είναι επεμβάσεις γενικής χειρουργικής, ουρολογικές, ή γυναικολογικές, και είτε πρόκειται για καλοήθη ή κακοήθη νόσο. Η τεχνική έχει επεκταθεί και σε άλλες ειδικότητες όπως τη χειρουργική των ενδοκρινών αδένων, ορθοπεδική ( αρθροσκόπηση), θωρακοχειρουργική ( θωρακοσκόπηση). Καινούργιες εξελίξεις στην τεχνική είναι η ρομποτική χειρουργική, η λαπαροσκόπηση δια μίας οπής, και λαπαροσκόπηση χωρίς οπές δια κοίλων σπλάχνων οι οποίες στηρίζονται στις αρχές της λαπαροσκόπησης.

Για τους ασθενείς η λαπαροσκόπηση σημαίνει γρήγορη ανάρρωση, μικρό χρόνο νοσηλείας ή και κάποιες φορές καθόλου χρόνο νοσηλείας, μικρό τραύμα στον οργανισμό και μικρές ουλές στο σώμα και γρήγορη επάνοδο στις επαγγελματικές, αθλητικές και κοινωνικές δραστηριότητες.

Επεμβάσεις που πλέον γίνονται συστηματικά λαπαροσκοπικά

-Αφαίρεση πασχόντων οργάνων όπως χολοκυστεκτομή, σκωληκοειδεκτομή, σπληνεκτομή.

-Εξειδικευμένες επεμβάσεις χοληφόρων ( διερεύνηση χοληδόχου πόρου, χολαγγειογραφία σε περιπτώσεις αποφρακτικού ίκτερου ή παγκρεατίτιδας ή κάκωσης χοληφόρων), επισκόπηση, σταδιοποίηση και βιοψία ήπατος και παγκρέατος για καλοήθεις ή κακοήθεις παθήσεις και ογκολογική χειρουργική σε επιλεγμένες περιπτώσεις.

-Επεμβάσεις αποκατάστασης κήλης ( βουβωνοκήλη, ομφαλοκήλη, μετεγχειρητική κοιλιοκήλη, διαφραγματοκήλη), σύνδρομο κοιλιακών προσαγωγών ( κήλη των αθλητών).

-Χειρουργική παχέος εντέρου ( καλοήθεις παθήσεις όπως φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, εκκολπομάτωσις και εκκολποματίτιδα, πρόπτωση ορθού) και ογκολογική χειρουργική ( η λαπαροσκοπική μέθοδος είναι πλέον ο χρυσός κανόνας στη χειρουργική του παχέος εντέρου και κάθε είδους κολεκτομή ανεξάρτητα από το στάδιο της νόσου δύναται να πραγματοποιηθεί για τον καρκίνο του παχέος εντέρου).

-Επιδιόρθωση πασχόντων οργάνων ( διάτρηση στομάχου, λύση συμφύσεων, κακώσεων συμπαγών οργάνων).

-Αφαίρεση ή επιδιόρθωση οργάνων του ουροποιητικού συστήματος ( ουροδόχος κύστη, νεφροί, ουρητήρες), αλλά και αφαίρεση νεφρού από ζωντανό δότη.

-Επισκόπηση, επιδιόρθωση ή αφαίρεση καλοήθων ή και κακοήθων βλαβών των έσω γεννητικών οργάνων ( ενδομητρίωση, κύστες ωοθήκης, ινομυώματα, έκτοπη κύηση, παθήσεις της μήτρας και των σαλπίγγων, απολίνωση σάλπιγγας).

-Επεμβάσεις κατά της παχυσαρκίας.

-Διαγνωστική λαπαροσκόπηση για νόσους που δεν μπορούν να διαγνωσθούν με άλλες μη επεμβατικές μεθόδους.

-Διάγνωση και αντιμετώπιση ενδοκοιλιακής αιμοραγίας σε αιμοδυναμικά σταθερούς ασθενείς.

Προετοιμασία για την επέμβαση

Όπως σε κάθε επέμβαση θα πρέπει να είστε νηστικοί για 6-8 ώρες προεγχειρητικά εκτός από τις περιπτώσεις επείγοντος. Θα πρέπει να υπογράψετε μια δήλωση συγκατάθεσης για την επέμβαση αφού έχετε ενημερωθεί πλήρως για το λόγο για τον οποίο γίνεται και για τις πιθανές επιπλοκές της επέμβασης. Ο ασθενής θα πρέπει να έχει ενημερωθεί από το χειρουργό με όσο γίνεται πιο κατανοητό τρόπο τις λεπτομέρειες της επεμβάσεως και να κάνει όλες τις ερωτήσεις που θεωρεί σκόπιμες.

Όλες οι λαπαροσκοπήσεις γίνονται με χρήση γενικής αναισθησίας και ο ασθενής παραμένει αναισθητοποιημένος σε όλη τη διάρκεια της επέμβασης. Ο αναισθησιολόγος ενημερώνει τον ασθενή για τις λεπτομέρειες της αναισθησίας.

Η ανάρρωση είναι ταχύτατη μετά τη λαπαροσκόπηση ειδικά όταν συγκριθεί με την αντίστοιχη ανοικτή επέμβαση. Ενδεικτικά κάποιες επεμβάσεις μπορεί να γίνουν με νοσηλεία μικρότερη της μιας μέρας ( χολοκυστεκτομή, αποκατάσταση κήλης, διαγνωστική, γυναικολογικές επεμβάσεις), με νοσηλεία μίας μέρας ( σκωληκοειδεκτομή), ή 2-5 ημερών ( επεμβάσεις παχέος εντέρου). Αυτό το γεγονός εξασφαλίζει τη γρήγορη επάνοδο στη φυσιολογική ζωή, είτε αυτό αφορά τη δίαιτα ( οι περισσότεροι ασθενείς σιτίζονται ελεύθερα άμεσα μετεγχειρητικά), είτε την επάνοδο στις επαγγελματικές δραστηριότητες ( συνήθως γίνεται σε λιγότερο από 7-10 ημέρες αν και σε πολλές περιπτώσεις και ανάλογα με τη φύση της εργασίας γίνεται σχεδόν άμεσα), είτε την επιστροφή στις κοινωνικές ( ενθαρύνεται η γρήγορη κινητοποίηση του ασθενούς και συμμετοχή σε εκδηλώσεις εκτός σπιτιού), ή αθλητικές δραστηριότητες ( παράδειγμα οι αθλητές με κήλη επανέρχονται στη φυσιολογική προπόνηση σε 1-2 μήνες μετά την επέμβαση).

Πριν την επέμβαση θα πρέπει να συζητήσετε με το γιατρό σας για τη λήψη των φαρμάκων σας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή.

Κατά την επέμβαση

Κατά τη διάρκεια της λαπαροσκόπησης, χρησιμοποιούνται εργαλεία μικρής διαμέτρου δια μικρών οπών ( χειρουργική δια της ¨κλειδαρότρυπας¨). Συνήθως γίνονται 2-5 μικρές τομές ανάλογα με το μέγεθος της επέμβασης. Διά μέσω μιας εξ αυτών εισέρχεται η κάμερα η οποία και καθοδηγεί όλη την επέμβαση. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται είναι ανάλογα της ανοικτής χειρουργικής και η τεχνική είναι συνήθως ή ίδια χωρίς να γίνονται εκπτώσεις όσον αφορά την ασφάλεια της επέμβασης και εκμεταλευόμενοι το γεγονός της υψηλότερης ευκρίνειας της όρασης και ακρίβειας των κινήσεων. Τα κύρια βήματα είναι τα εξής

Με τον ασθενή αναισθητοποιημένο ο χειρουργός πραγματοποιεί μια μικρή τομή συνήθως στο επίπεδο του ομφαλού. Δια μέσω αυτής της τομής διέρχεται μικρός σωλήνας από όπου θα εισαχθεί ή κάμερα και η παροχή φωτισμού αλλά και αερίου.

Αέριο ( διοξείδιο του άνθρακα) εισάγεται στην κοιλία για να προκαλέσει διαστολή και να παρέχει το χώρο για άνεση κινήσεων και επισκόπησης.

Η κάμερα μικρού όγκου, υψηλής ευκρίνειας, προσφέρει σημαντική μεγέθυνση και συνοδεύεται από πηγή έντονου φωτισμού. Ο χειρουργός έτσι έχει μια πολύ ευκρινή και φωτεινή εικόνα στην οθόνη του που του επιτρέπει να αναγνωρίζει ακόμα και μικροσκοπικές βλάβες στην κοιλία αλλά και να πραγματοποιεί πάρα πολύ ακριβείς κινήσεις.

Τα υπόλοιπα εργαλεία εισέρχονται από άλλες μικρές τομές.

Μετά το πέρας της επέμβασης ο χειρουργός αφαιρεί όλα τα εργαλεία και κλείνει όλες τις τομές. Κάποιες από αυτές είναι τόσο μικρές που δεν χρειάζονται συρραφή.

Μετά την επέμβαση

Μπορεί να υπάρχει σχετικός πόνος για αυτό συνίσταται η χρήση παυσίπονων για τουλάχιστο 2 ημέρες.

Αν έχουν χρησιμοποιηθεί μη αποροφήσιμα ράμματα πρέπει να αφαιρεθούν 8-10 ημέρες μετά την επέμβαση.

Κάποιες φορές το διοξείδιο του άνθρακα μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του φρενικού νεύρο στο διάφραγμα έχοντας ως αποτέλεσμα πόνο στην περιοχή της ωμοπλάτης ( συνήθως δεξιά). Δεν είναι ανησυχητικό και δεν διαρκεί περισσότερο από δύο ημέρες.

Στις περισσότερες επεμβάσεις η φυσιολογική δίαιτα αρχίζει άμεσα.

Μόλις ο ασθενής είναι ξύπνιος και αισθάνεται άνετος μπορεί να πάρει εξιτήριο. Θα χρειαστεί να οδηγήσει κάποιος από τους συνοδούς του.

Επιπλοκές

Οι επιπλοκές είναι σπάνιες, αλλά όπως σε κάθε επέμβαση υπάρχει ο κίνδυνος μόλυνσης ή αιμορραγίας.

Μπορεί να δημιουργηθεί ουλή παρόλο που οι τομές είναι πολύ μικρές και το αισθητικό αποτέλεσμα καλό.

Οι αναισθησιολογικές επιπλοκές είναι σπάνιες.

Κατά τη διάρκεια της επέμβασης υπάρχει η μικρή πιθανότητα κάκωσης ή διάτρησης κάποιου κοίλου σπλάγχνου ή αγγείων. Όταν αναγνωρίζεται διεγχειρητικά διορθώνεται στον ίδιο χρόνο. Η σημαντικότερη διεγχειρητική επιπλοκή είναι ή πιθανότητα μετατροπής σε ανοικτή επέμβαση και αυτό μπορεί να συμβεί σε 1-10% των περιπτώσεων ανάλογα με το είδος της επέμβασης και την εξειδίκευση του χειρουργού.

Kάθε επέμβαση σε υπέρβαρο ασθενή έχει μεγαλύτερους κινδύνους και επιπλοκές και για αυτόν τον λόγο συνίσταται η απώλεια βάρους προεγχειρητικά. Οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις πάραυτα έχουν μικρότερους κινδύνους και πλέον χρησιμοποιούνται κατά κόρον για την αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας.

Πότε να ζητήσετε Ιατρική συμβουλή μετά την επέμβαση

Μετά την λαπαροσκόπηση θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με το χειρουργό σας όταν

-έχετε πυρετό ή ρίγος

-ναυτία ή τάση προς έμετο

-αιμορραγία ή εκροή άλλου υγρού σε κάθε μία από τις τομές σας

-οίδημα στην περιοχή της επέμβασης

-αδυναμία ούρησης

-πόνο που δεν ελέγχεται με συνήθη αναλγητικά