Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια: «Τα μάτια μας δεκατέσσερα».


Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια των οφθαλμών αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές επιπλοκές του διαβήτη και κατατάσσεται στις πιο συχνές αιτίες τύφλωσης του δυτικού κόσμου. Η πλειοψηφία των ασθενών με διαβήτη αναμένεται να αναπτύξουν ένα βαθμό της νόσου εντός είκοσι ετών από τη διάγνωσή τους.

 

Τι είναι διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια?

Ο αμφιβληστροειδής είναι σαν το φιλμ μίας φωτογραφικής μηχανής. Πρόκειται δηλαδή για τον εσωτερικό νευροευαίσθητο χιτώνα του οφθαλμού στον οποίο προβάλλεται ότι βλέπουμε ώστε να μετατραπεί σε “σήμα” που θα σταλθεί από το μάτι στον εγκέφαλο για να αντιληφθούμε μία εικόνα.

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μία νόσος των αγγείων που θρέφουν τον αμφιβληστροειδή. Είναι μία νόσος με σταδιακή εξέλιξη όπου η πρόγνωσή της εξαρτάται από το στάδιο στο οποίο θα διαγνωσθεί.

 

Πως η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια επηρεάζει την όρασή μας?

Η όραση μπορεί να επηρεασθεί με ποικίλους τρόπους εκ των οποίων οι σημαντικότεροι είναι:

Διαβητική Ωχροπάθεια: Ωχρά κηλίδα είναι η κεντρική και σημαντικότερη περιοχή του αμφιβληστροειδούς που μας δίνει την κεντρική μας όραση. Όταν δημιουργηθούν νέα εύθραυστα αγγεία σε αυτήν την περιοχή μπορεί να οδηγήσουν σε κυστικό οίδημα (συσσώρευση υγρού), αιμορραγία ή νέκρωση του ιστού παρεμποδίζοντας την εικόνα να προβληθεί και να δημιουργηθεί το οπτικό σήμα.

Ενδουαλοειδική αιμορραγία: Υαλοειδική κοιλότητα είναι ο εσωτερικό χώρος του οφθαλμού στον οποίο βρίσκεται μία διαφανή γέλη που ονομάζουμε υαλώδες σώμα. Όταν αιμορραγήσουν τα αγγεία τότε το αίμα γεμίζει αυτό το χώρο και τον κάνει αδιαφανή εμποδίζοντας στο φως να εισέλθει.

Ελκτική αποκόλληση αμφιβληστροειδούς: Όταν η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια προχωρήσει πολύ τότε αναπτύσσονται ίνες σε διάφορα σημεία του ιστού που τείνουν να τον έλκουν με αποτέλεσμα την αποκόλλησή και καταστροφή του ιστου.

 

Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου?

Πρόκειται για μία πολυπαραγοντική νόσο όπου συμμετέχουν τόσο γενετικοί όσο και εξωγενείς παράγοντες. Πέραν από τον ανεπαρκή έλεγχο της γλυκόζης σημαντικό ρόλο παίζουν η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη, η κακή διατροφή και η ανεπαρκής άσκηση.

 

Πως μπορούμε να αποφύγουμε την τύφλωση?

Επειδή η νόσος εξελίσσεται σταδιακά και στην αρχή της ασυμπωματικά, το κλειδί είναι η ΠΡΟΛΗΨΗ, η οποία επιτυγχάνεται μέσω του ελέγχου των παραγόντων κινδύνου, της σωστής διατροφής σε συνεννόηση με διαιτολόγο, της φυσικής δραστηριότητας και του ταχτικού ετήσιου οφθαλμολογικού ελέγχου.

 

Τι θα ελέγξει ο οφθαλμίατρος?

Συνήθως μία απλή οφθαλμολογική εξέταση με βυθοσκόπηση μπορεί να μας πει αν υπάρχει πρόβλημα και αν χρειάζονται πιο εξειδικευμένες εξετάσεις. Να σημειωθεί ότι για τη βυθοσκόπηση χρειάζεται να ενσταλαχτούν σταγόνες που διαστέλλουν την κόρη και αυτό μπορεί να επηρεάσει, για μερικές ώρες την όραση του ασθενούς. Οι εξειδικευμένες εξετάσεις περιλαμβάνουν την Οπτική Τομογραφία Συνοχής (OCT) που απεικονίζει με μεγάλη ακρίβεια τις διαφορετικές στοιβάδες της Ωχράς εντοπίζοντας ακόμη και πολύ μικρές βλάβες και την Φλουοροαγγειογραφία κατά την οποία εγχύεται ενδοφλέβια σκιαγραφικό υλικό (φλουοροσείνη) ώστε να απεικονιστούν ενδεχόμενες βλάβες των αγγείων. Οι δύο αυτές εξετάσεις κρίνονται απαραίτητες πριν από οποιαδήποτε θεραπεία. Σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται να γίνει και β-υπέρηχος εάν η βυθοσκόπηση δεν είναι δυνατή λόγω αδιαφάνειας από αιμορραγία ώστε να αποκλεισθεί πιθανή αποκόλληση.

 

Ποιες είναι σύγχρονες θεραπείες?

Ανάλογα με τη διάγνωση καθορίζεται και η θεραπεία:

GreenLASER: Το LASER χρησιμοποιείται για τον περιορισμό του οιδήματος της Ωχράς Κηλίδας και για τη μείωση της δημιουργίας εύθραυστων νεοαγγείων. Γίνεται με τοπική αναισθησία, διαρκεί λίγα λεπτά και είναι ανώδυνη.

Ενδοβολβικές ενέσεις: Οι ενέσεις αυτές γίνονται με τοπική αναισθησία μέσα στο μάτι και περιέχουν αντιαγγειογενετικούς παράγοντες που περιορίζουν ή αναστρέφουν της δημιουργία νεοαγγείων. Τα φάρμακα αυτά είναι πολύ ακριβά αλλά εφόσον υπάρχει ένδειξη καλύπτονται από τους ασφαλιστικούς φορείς και η θεραπεία συνήθως επαναλαμβάνεται μηνιαία ανάλογα με το πρωτόκολλο που θα επιλεχθεί και την ανταπόκριση της θεραπείας.

Υαλοεδεκτομή: Πρόκειται για χειρουργική επέμβαση που πραγματοποιείται σε περιπτώσεις αιμορραγίας που δεν υποχωρεί. Σε περίπτωση που συνυπάρχει αποκόλληση τότε η επέμβαση συνδυάζεται με την αποκατάσταση και της αποκόλλησης. Οι επεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται με γενική αναισθησία, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να γίνουν και με τοπική.

 

Τελικό μήνυμα:

Η πρόληψη μέσω των ετήσιων ταχτικών οφθαλμολογικών ελέγχων και ο έλεγχος των παραγόντων κινδύνου είναι η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.