Παιδί και διαζύγιο:μερικές βασικές συμβουλές
05/07/2015
Το διαζύγιο είναι αδιαμφισβήτητα, ένα πολύ συχνό φαινόμενο. Όπως κάθε αλλαγή είναι μια ιδιαίτερα στρεσογόνα κατάσταση, τόσο για τους ενήλικες και πόσο μάλλον για τους μικρούς 'εμπλεκόμενους' σε αυτό.
Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι το διαζύγιο απο μόνο του, δεν είναι ούτε τραυματικό, ούτε καταστροφικό για την ψυχική υγεία των παιδιών. Ιδίως αν το συγκρίνουμε με ένα πολύ κακό και συγκρουσιακό γάμο, τότε θα λέγαμε ότι μπορεί και να είναι λυτρωτικό. Αυτό λοιπόν που είναι καθοριστικό είναι η συγκρουσιακή σχέση, πριν αλλά και μετά τον χωρισμό. Για τον λόγο αυτό , είναι σημαντικό να γινει κατανοητό από τους ενηλικες, ότι πρέπει να διαχειριστούν κατάλληλα αυτή την μεταβατική φάση, ώστε να προστατευσουν τα παιδιά τους.
Παρότι το ζευγάρι πιθανόν να κατακλύζεται απο πληθώρα αρνητικών συναισθημάτων, είναι υψίστης σημασίας η κατανόηση του ότι χρειάζεται απο κοινού αντιμετώπιση των παιδιών. Η ανακοίνωση του διαζυγίου, είναι καλό να γίνεται και απο τους δύο γονείς .Πρέπει να αποφευχθούν πάση θυσία, οι αλληλοκατηγορίες που διχάζουν γνωστικά και συναισθηματικά το παιδί.
Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε, είναι πως το πιο τρομακτικό πράγμα για ένα παιδί, είναι η ασάφεια. Εμείς οι μεγάλοι έχουμε μια εικόνα του τι σημαίνει διαζύγιο, αλλα τα παιδιά δεν γνωρίζουν και δεδομένης της μεγάλης τους φαντασίας, μπορεί να καταστροφολογούν και να φαντάζονται ακόμα και εικόνες εγκατάλειψης. Όσο πιο πολλά γνωρίζουμε για το τι πρόκειται να αλλάξει (πχ. κατοικία, καθημερινές συνήθειες) τόσο το καλύτερο, ώστε να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας και να τους μειώσουμε το άγχος του άγνωστου.
Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν ευθύνονται τα ίδια για το διαζύγιο των γονέων τους αλλά ότι είναι μια απόφαση που πήραν οι ενήλικες, επειδή δεν επιθυμούν να είναι πλέον μαζί σαν ζευγάρι. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε παραδείγματα απο την δική τους ζωή, όπως πχ. να μιλήσουμε για έναν φίλο που είχαν κάποτε αλλά τώρα δεν επιθυμούν να κάνουν πολύ παρέα μαζί του. Ξεκαθαρίζουμε ότι η μαμά και ο μπαμπάς δεν θα είναι ζευγάρι και δεν θα μένουν πιά στο ίδιο σπίτι, όμως θα παραμένουν πάντα μαμα και μπαμπάς και θα βρίσκονται δίπλα στο παιδί ανα πάσα στιγμή.
Τονίζουμε όσα δεν αλλάζουν, ώστε να μετριάσουμε το στρές του παιδιού και φροντίζουμε κατα το δυνατόν να κρατάμε όσο πιο ίδια την καθημερινότητα. Όσο λιγοτερες αλλαγές επιφέρει το διαζύγιο, τόσο το καλύτερο για την ζωή των παιδιών. Είναι ήδη δύσκολο πχ. να φύγει ο ένας γονιός απο το σπίτι αλλά αν σε αυτό προσθέσουμε αλλαγη κατοικίας και αλλαγή σχολείου του παιδιού, τότε οι αγχογόνοι παράγοντες αυξάνονται.
Είναι σημαντικό να είμαστε σαφείς και ξεκάθαροι στην απόφαση μας να χωρίσουμε, έτσι ώστε να μην δημιουργούμε στο παιδί ψευδείς ελπίδες επανασύνδεσης.
Είναι σημαντικό να υπάρχει συστηματική και ποιοτική επαφή με τον γονέα που φεύγει απο το σπίτι και χάνει την καθημερινή επαφή με τα παιδιά. Ο γονέας που βλέπει τα παιδιά του συχνά και περνάει ποιοτικό χρόνο μαζί τους, παραμένει σημαντικό προσωπο στην ζωή τους και διώχνει τον φόβο της εγκατάλειψης που πιθανόν να βιώσουν αρχικά. Παιδιά που έχουν βιώσει διαζύγιο, αλλά έχουν σταθερή και ποιοτική επαφή με τον γονέα που μετακόμισε, αντιμετωπίζουν λιγότερες συναισθηματικές δυσκολίες στην μετέπειτα ζωή τους, συγκριτικά με περιπτώσεις που το διαζύγιο ταυτίζεται με απομάκρυνση απο τον έναν γονέα.
Αυτό που πρέπει να τονιστεί, είναι οτι ο γονέας που δεν έχει την επιμέλεια, πρέπει να σέβεται τις ρουτίνες που ακολουθεί ο γονέας που έχει την επιμέλεια των παιδιών και να μην πέφτει στην παγίδα να τα κακομαθαίνει κάνοντας τους τα χατίρια ή μη θέτοντας όρια. Με αυτό τον τρόπο, δίνει την αίσθηση του καλού γονέα, κάνωντας τον άλλον γονέα, να φαίνεται ο κακός της υπόθεσης.
Η διαδικασία του διαζυγίου είναι μια μεταβατική, άρα στρεσογόνα, περίοδος, που δεν μπορεί να είναι εντελώς ανώδυνη. Παρόλα αυτά, με τους κατάλληλους χειρισμούς και με γνώμονα το καλό των παιδιών, το οποίο οφείλουμε να τοποθετούμε, πάνω απο τις πικρίες των ενηλίκων, τότε, μπορούμε να προστατεύσουμε την συναισθηματική ευημερία των παιδιών μας. Είναι σημαντικό να έχουμε επίγνωση του πόσο χρησιμοποιούμε τα παιδιά μας, ως 'πυρομαχικά' εναντίον του πρώην συντρόφου αλλά και πόσο εναποθέτουμε την δικη μας απώλεια, στις μικρές πλάτες των παιδιών, που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αναλάβουν τον ρόλο των φίλων μας. Στην περίπτωση που δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε θέματα όπως η ανακοίνωση του διαζυγίου, ή την συμπεριφορά και το συναίσθημα των παιδιών μετά τον χωρισμό, δεν θα πρέπει να διστάσουμε να λάβουμε συμβουλές απο τον αρμόδιο ψυχικής υγείας σε θέματα διαζυγίου, δηλαδή, τον ψυχολόγο.